VATICAANSTAD – Paus Franciscus is op 88-jarige leeftijd overleden. Hij lag vijf weken in het ziekenhuis met een dubbele longontsteking en was daar kort geleden uit ontslagen. De Argentijn, geboren als Jorge Mario Bergoglio, stond sinds 2013 aan het hoofd van de rooms-katholieke kerk.
„Beste broeders en zusters, met diepe droefheid moet ik het overlijden van onze Heilige Vader Franciscus aankondigen”, zei kardinaal Kevin Farrell in een videoboodschap van het Vaticaan. In zijn twaalf jaar als paus leed Franciscus aan verschillende gezondheidsproblemen. Op 14 februari werd hij nog in het ziekenhuis opgenomen met een dubbele longontsteking. Hij lag meer dan vijf weken in het Gemelli-ziekenhuis. Op 23 maart, na 38 dagen, mocht hij het ziekenhuis verlaten en terugkeren naar zijn residentie in het Vaticaan.
De paus verscheen zondagmiddag nog op het balkon van de Sint-Pietersbasiliek in Vaticaanstad voor het urbi et orbi. Hij sprak de jaarlijkse paaszegen niet zelf uit. Ook had hij een korte ontmoeting met de Amerikaanse vicepresident J.D. Vance.
Paus Franciscus was eerste paus uit Zuid-Amerika
De Argentijn was de eerste paus uit Zuid-Amerika en zelfs van het zuidelijk halfrond. Bovendien was hij de eerste jezuïet die paus werd.
Paus Johannes Paulus II benoemde Bergoglio in 1992 tot hulpbisschop. Zes jaar later werd hij aartsbisschop van Buenos Aires en in 2001 werd Bergoglio kardinaal. In 2013 trad zijn voorganger Benedictus XVI om gezondheidsredenen onverwachts af en tot ieders verrassing werd Bergoglio tot hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk gekozen. Daarmee ontstond de unieke situatie dat er twee levende pausen waren, die duurde tot oudjaarsdag 2022, toen Benedictus overleed op 95-jarige leeftijd.
Volgens de katholieke telling was Franciscus de 266e paus. Hij koos als eerste paus die naam, als eerbetoon aan Franciscus van Assisi, een heilige die opkwam voor de armen.
Paus Franciscus slaagde erin gedeukte imago kerk weer op te poetsen
Sinds zijn aantreden slaagde hij erin het gedeukte imago van de Kerk weer deels op te poetsen. In veel opzichten was Franciscus I de tegenpool van zijn voorganger en voer een stuk progressievere koers dan zijn conservatieve voorganger. Hij heeft zich net als Franciscus van Assisi opgeworpen als voortrekker in de armoedebestrijding en heeft meer vrouwen op belangrijke posities binnen de Kerk benoemd.
Daarnaast sprak Franciscus zich veel nadrukkelijker uit tegen seksueel misbruik in de kerk dan zijn voorgangers en had hij een gematigder visie op gevoelige zaken als abortus en homoseksualiteit, al deed hij over die onderwerpen ook kritische en ondiplomatieke uitspraken.
Hij maakte zich ook sterk voor het lot van vluchtelingen en sprak zich uit tijdens de oorlogen in Syrië, Oekraïne en Gaza. In januari toonde hij zich nog kritisch over de plannen van de Amerikaanse president Donald Trump om illegale migranten op grote schaal te deporteren. Ook het milieu ging hem aan het hart.
Paus Franciscus krijgt bescheiden begrafenis
Paus Franciscus zal een heel bescheiden begrafenis krijgen. Daarvoor heeft hij zelf de regels aangepast. Als een paus sterft, zijn pompeuze begrafenissen een traditie in Rome. Tot nu toe volgden ze unieke en precieze rituelen. In april vorig jaar keurde Franciscus echter een nieuwe begrafenisregeling voor pausen goed met de Latijnse titel Ordo Exsequiarum Romani Pontificis. De vernieuwde ritus is bedoeld om duidelijk te maken dat de begrafenis van een paus een is van een ’herder en discipel van Christus en niet die van een machtig man van deze wereld’, aldus Franciscus toen.
Zo wordt het lichaam niet langer overgebracht naar het Apostolisch Paleis voordat het wordt opgebaard in de Sint-Pietersbasiliek. Daar wordt de dode paus niet langer openlijk opgebaard op een katafalk – een kleine verhoging – maar in een eenvoudige houten kist. Een andere nieuwigheid is dat de pauselijke kromstaf, als symbool van de macht, niet langer naast de kist zal liggen.
Franciscus heeft tijdens zijn leven herhaaldelijk gezegd dat hij niet in de Vaticaanse tombes onder de Sint-Pietersbasiliek begraven wilde worden. Op zijn eigen verzoek zal hij nu te ruste worden gelegd in de Basiliek van Santa Maria Maggiore, een van zijn favoriete plekken in Rome.
Bron: Telegraaf
